José Edson Sampaio-k, 2018 eta 2020 artean BCAMeko ikertzaile posdoktoral izandakoak, SBM 2025 Sari prestigiotsua jaso du, Brasilgo Matematika Elkarteak emana

• Sarritutako artikulua, ‘Moderately Discontinuous Homology’, Communications on Pure and Applied Mathematics aldizkarian argitaratu zen, Sonja Heinze (ICMAT), Javier Fernández de Bobadilla (BCAM) eta María Pe Pereira (Madrilgo Unibertsitate Konplutentsea) egilekideekin batera.
• Ikerketa hau BCAMen burutu zen, Sonja Heinzeren tesiaren parte izan zen eta Edson Sampaiok Bilbon egin zuen posdoktoretza garaian garatu zen. Izan ere, emaitza hau BCAMen orduan sortu berria zen ikerketa-taldearen lehenengoetarikoa izan zen.

José Edson Sampaio, 2018 eta 2020 artean BCAMeko ikertzaile posdoktorala izandakoa, SBM 2025 Sariarekin saritu dute. Brasilgo Matematika Elkarteak (SBM) bi urtean behin ematen du sari hau, Brasilen bizi den ikertzaile gazte batek argitaratutako ikerketa-artikulu original onenari. Sariak originaltasuna, garrantzia, sakontasuna eta jarduera-eremuan izan dezakeen inpaktua baloratzen ditu.

Gaur egun, Sampaio irakasle albokoa da Cearáko Unibertsitate Federalean (UFC), non Singulartasunen ikerketa-taldeko kide den, eta Garapen Zientifiko eta Teknologikorako Kontseilu Nazionaleko (CNPq) ikertzailea da. Lipschitz Geometrian eta Topologia Metrikoan egindako lanagatik nabarmendu da.

Sarritutako artikulua, “Moderately Discontinuous Homology”, Communications on Pure and Applied Mathematics aldizkarian argitaratu zen Sonja Heinze (ICMAT), Javier Fernández de Bobadilla (BCAM) eta María Pe Pereira (Madrilgo Unibertsitate Konplutentsea) egilekideekin batera. Bertan, egileek Homologia Moderatuki Diskontinua (MD Homologia) aurkezten dute; homologia teoria berri honek Poincaréren homologia klasikoak baino sentikortasun handiagoz atzeman ditzake fenomeno metrikoak.

“Aurreko teoriek distantzia geodesikoarekin bakarrik funtzionatzen zuten. MD Homologiak beste distantzia askorekin funtzionatzen du eta, hala ere, oinarrizko propietateak betetzen ditu, hala nola inbariantzaren homotopia eta Mayer-Vietoris-en Teorema”, azaldu du Sampaiok. Ikertzailearen arabera, lau ikertzaileen lanaren lorpen nagusietako bat homologia berri honek multzo analitiko konplexuetan singulartasunak detektatu ditzakeela frogatzea izan zen.

Saria jasotzeari buruz, ikertzaileak hau dio: “Ohore bat izan da. Aitortza honek esanahi sakona du niretzat eta nire karrerarentzat. Urteetako lan gogorraren, dedikazioaren eta pasioaren baliozkotzea da. Inbertitutako orduek, gainditutako erronkek eta etengabeko konpromisoak inpaktu nabarmena izan dutenaren aitortza da. Pertsonalki, esploratzen, ikasten eta nire mugak gainditzen jarraitzera bultzatzen nau. Berrikuntzaren eta etengabeko hobekuntzaren garrantzia ere gogorarazten dit. Eta, gainera, aitortza honek gure arloko beste pertsona batzuentzat inspirazio iturri izatea espero dut, ateak irekitzen, elkarrizketak sortzen eta etorkizuneko belaunaldietan jakin-mina sustatzen lagundu dezan.”

Lehen aipatu bezala, "Moderately Discontinuous Homology" Sonja Heinze, Maria Pe Pereira, Edson Sampaio eta Javier Fernández de Bobadillaren arteko ikerketa bateratuen emaitza da. Ikerketa hauek BCAMen garatu ziren, Sonja Heinzeren tesiaren parte izan ziren eta Edson Sampaio Bilbon postdoc zen garaian gertatu ziren. Izan ere, hau BCAMen orduan sortu berria zen ikerketa-taldearen lehen emaitzetako bat izan zen.

Egilekideek ere saria ospatzen dute, talde-lanaren aitortza gisa.

María Pe Pereirak azpimarratu duenez, “honelako teoria matematiko bat garatzea oso aberasgarria da; gauzak modu gardenagoan deskribatzeko balio duen hizkuntza berri bat asmatzea bezala da —kasu honetan degenerazio metrikoak—, eta horrekin beste fenomeno batzuekiko loturak hobeto ulertu daitezke.”

Sonja Heinzek adierazi du: “Niretzat sari hau lan hartan egin genuen ahalegin bateratuaren aitortza polita da. Oroitzapen oso onak ditut garai haietaz. Polita da BCAMeko arbeletan elkarrekin ematen genituen ordu horiek guztiak, eta lan dibertigarri baina gogor hori guztia, aitortu izana.”

Javier Fernández de Bobadillak gehitu du: “Ikerketa honetaz ditudan oroitzapenak oso pozgarriak dira: pixkanaka teoria bat profilatzen eta deskubritzen joan ginen, eta orain singulartasunen alderdi metrikoak tratatzeko ‘topologia aljebraiko estandar’ gisa finkatzen ari dela dirudi. Brasilgo Matematika Elkarteak Edson artikuluaren egilekide gisa saritu izana poz handia da berarentzat suposatzen duenagatik, eta lan honen inpaktuaren aitortzagatik.”

Egileen CV laburtua

José Edson Sampaio irakasle laguntzailea da UFCn, Matematikan prestakuntza osoa du eta BCAMen egin zuen posdoktoretza. IFCE eta CENTECen ere lan egin du, eta Software Garapenean prestakuntza du.

María Pe Pereira doktorea da Madrilgo Unibertsitate Konplutentsean (2011), ikertzaile bisitaria izan da Lillen, Parisen eta IMPAn, eta José Luis Rubio de Francia Saria jaso zuen (2013). Arku-espazioei buruzko Nashen konjektura ebatzi zuen Javier Fernández de Bobadillarekin batera, eta dibulgazioan zein matematika-olinpiadetan parte hartzen du aktiboki.

Sonja Heinze Alemanian egin zituen karrera eta masterra, eta Espainian doktoretza, singulartasunen teorian. Gaur egun Frantzian egiten du lan softwarearen industrian, baina homotopiarekin lotutako gaiekin harremanetan jarraitzen du.

Javier Fernández de Bobadilla Ikerbasque Research Professor da BCAMen eta Singularity Theory and Algebraic Geometry taldeko kidea. Bere ikerketek barietate aljebraikoen geometria eta topologia, singulartasunak, degenerazioak, Lipschitz geometria, Hodgeren teoria, intersekzio-kohomologia eta topologia sinplektikoa hartzen dituzte barne.

BCAMeko ikerketa-talde osoak zorionak ematen dizkio Edson Sampaiori sari honengatik, eta zorionak helarazten dizkie gainerako egilekideei. Zorionak eta arrakasta gehiago izan ditzazula!